|
|
| TRZECH KRÓLI |
Obchodzona 6 stycznia Uroczystość Objawienia Pańskiego, zwana też Świętem Trzech Króli lub Szczodrym Wieczorem (z uwagi na dawną tradycję obdarowywania tego dnia dzieci prezentami). To jedno z najstarszych świąt w Kościele. Jako osobna uroczystość funkcjonuje od końca IV w.
Święto nawiązuje do opisywanych w Ewangelii wg. św. Mateusza (Mt 2, 1-12) Mędrców ze Wschodu, którzy prowadzeni przez tajemniczą gwiazdę przybywają, by oddać pokłon Dzieciątku Jezus i złożyć Mu dary. Trzej Mędrcy symbolizują całą rodzinę ludzką, w tym również świat pogański, który oddaje hołd Wcielonemu Bogu. Dla podkreślenia uniwersalności zbawczej misji Chrystusa tradycja chrześcijańska od bardzo dawnych czasów wśród jednego z magów umieszcza człowieka czarnoskórego.
Św. Mateusz pisze o 'magach', nie o 'królach'. Tradycja trzech króli wiąże się zapewne z proroctwami Starego Testamentu (np. Psalm 71). Zapewne również w związku ze Starym Testamentem powstała tradycja zgodnie z którą Magowie ofiarowali Jezusowi złoto, kadzidło i mirrę.
W VIII w. pojawiają się imiona trzech Magów: Kacper, Melchior i Baltazar. Są to jednak imiona zupełnie dowolne, w żaden sposób nie potwierdzone.
Od przełomu XV i XVI w na święto Trzech Króli poświęcało się złoto i kadzidło. Święconym złotem dotykano szyi, by uchronić ją od choroby. Kadzidłem okadzano domy i obory z chorymi zwierzętami. Król Jan Kazimierz składał na ołtarzu jako ofiarę wszystkie monet bite w roku ubiegłym.
Święcenie kredy wprowadzono w XVIII w. Kredą oznacza się drzwi domów, pisząc na nich litery K+M+B oraz cyfry bieżącego roku. Litery te odnoszą się do legendarnych imion królów. Powstały zapewne z pierwszych liter zdania: Christus Mansionem Benedicat (Niech Chrystus błogosławi ten dom).
W dawnej Polsce w domach na końcu obiadu świątecznego w Trzech Króli roznoszono ciasto. Kto otrzymał ciasto z migdałem, był królem migdałowym. Dzieci chodziły po domach z gwiazdą i śpiewały kolędy, otrzymując od gospodyni "szczodraki", czyli rogale.
|
|
